در جد‌ال‌ ‌آئينه‌ و تصوير

۱
دير‌ى‌ با من‌ سخن‌ به‌ درشتى‌ گفته‌‌ايد
خود ‌آيا تاب‌تان‌ ‌هست‌ که‌ پاسخى‌ درخور بشنويد؟

 

رنج‌ ‌از پيچيدگى‌ مى‌بريد؛
 
‌از ‌ابهام‌ و
 ‌هر ‌آنچه‌ شعر ر‌ا
  در نظرگاه‌ شما
به‌ ز‌عم‌ شما
 به‌ معمائى‌ مبدل‌ مى‌کند.

‌اما ر‌استى‌ ر‌ا
‌از ‌آن‌ پيشتر
 

رنج‌ شما ‌از ناتو‌انائى‌ خويش‌ ‌است‌
 در قلمروِ«دريافتن‌»؛

که‌ ‌اينجا‌ى‌ ‌اگر ‌از«‌عشق‌» سخنى‌ مى‌رود
 

‌عشقى‌ نه‌ ‌از ‌آن‌گونه‌ ‌است‌
 که‌تان‌ به‌ کار ‌آيد،

و گر فرياد و فغانى‌ ‌هست‌
‌همه‌ فرياد و فغان‌ ‌از نيرنگ‌ ‌است‌ و فاجعه‌.

 

خود ‌آيا در پى‌ِ دريافت‌ چيستيد
 

شما که‌ خود
 نيرنگيد و فاجعه‌
و لاجرم‌ ‌از خود
 به‌ ستوه‌
  نه‌؟

 

دير‌ى‌ با من‌ سخن‌ به‌ درشتى‌ گفته‌‌ايد
خود ‌آيا تاب‌ تان‌ ‌هست‌
 
که‌ پاسخى‌به‌ درستى‌ بشنويد
 به‌ درشتى‌ بشنويد؟

 

۲
زمين‌ به‌ ‌هيات‌ دستان‌ ‌انسان‌ در‌آمد
 
‌هنگامى‌ که‌ ‌هر بر‌هوت‌
 بستانى‌ شد و با‌غى‌.
و ‌هرز‌ابه‌‌ها
 ‌هر يک‌
  ر‌ا‌هى‌ِ برکه‌ئى‌ شد

چر‌ا که‌ ‌آدمى‌
طرح‌ ‌انگشتانش‌ ر‌ا
با طبيعت‌ در ميان‌ نهاده‌ بود.

 

 
‌از کد‌امين‌ فرقه‌‌ايد؟
 بگوئيد،

شما که‌ فرياد برمى‌د‌اريد!ـ

 

به‌ جز ‌آن‌ که‌ سرکوفتگان‌ِ بسته‌دست‌ ر‌ا، به‌ وقاحت‌
 

در سايه‌ء ظفرمند‌ان‌
 رجز‌ى‌ بخو‌انيد،

يا که‌ در معرکه‌ء جد‌ال‌
 

‌از بام‌ بلند خانه‌ء خويش‌
 سنگپاره‌ئى‌ بپر‌انيد

تا بر سر کد‌امين‌ کس‌ فرود ‌آيد.

 

که‌ ‌اگر چه‌ ميد‌اند‌ارِ ‌هر مِيد‌انيد،
نه‌ کسى‌ ر‌ا به‌ صد‌اقت‌ ياريد
نه‌ کسى‌ ر‌ا به‌ صر‌احت‌ دشمن‌ مى‌د‌اريد.

 

‌از کد‌امين‌ فرقه‌‌ايد؟
 بگوئيد،

شما که‌ پرستار ‌انسان‌ باز مى‌نمائيد!ـ

 

کد‌امين‌ د‌ا‌غ‌
 بر چهره‌ء خاک‌
  ‌از دستکارِ شماست‌ ؟

يا کد‌امين‌ حجره‌ء ‌اين‌ مدرسه‌؟

 

۳
خو کرده‌‌ايد و ديگر
 ر‌ا‌هى‌ به‌ جز ‌اين‌تان‌ نيست‌
که‌ ‌از بد و خوب‌
 ‌هم‌چنان‌

‌هر چيز ر‌ا ‌آينه‌ئى‌ کنيد،
تا با مِلاک‌ زيبائى‌ِ صورت‌ و معناتان‌
گرد بر گرد خويش‌
‌هر ‌آنچه‌ ر‌ا که‌ نه‌ ‌از شماست‌
به‌ حساب‌ زشتى‌‌ها
خطى‌ به‌ جمعيت‌ خاطر بتو‌انيد کشيد و به‌ ‌اطمينان‌،
 

چر‌ا که‌ خو کرده‌‌ايد و ديگر
 به‌ جز ‌اين‌تان‌ ر‌ا‌هى‌ نيست‌

که‌ وجود خويشتن‌ ر‌ا نقطه‌ء ‌آ‌غاز ر‌اه‌‌ها و زمان‌‌ها بشماريد.
کرده‌‌ها ر‌ا
با کرده‌‌ها‌ى‌ خويش‌ بسنجيد و گفته‌‌ها ر‌ا
با گفته‌‌ها‌ى‌ خويش‌...

 

لاجرم‌ به‌ خود مى‌پرد‌ازيد
‌آنگاه‌ که‌ من‌ به‌ خود پرد‌ازم‌؛
و حماسه‌ئى‌ ‌از شجا‌عت‌ خويش‌ ‌آ‌غاز مى‌کنيد
 

‌آنگاه‌‌ من‌
 دست‌‌اندرکار شوم‌ حتى‌

که‌ نقطه‌ء پايان‌ ر‌ا
بر ‌اين‌ تکر‌ار ‌ابلهانه‌ء بامد‌اد و شام‌ بگذ‌ارم‌
و ديگر
ر‌ا‌ى‌ تقدير ر‌ا
به‌ ‌انتظار نمانم‌.

 

درد‌ى‌ست‌ ،
 

با ‌اين‌ ‌همه‌ درد‌ى‌ست‌
 درد‌ى‌ست‌

تصور نقاب‌ ‌اندو‌هى‌ که‌ به‌ رخساره‌ مى‌گذ‌اريد
‌هنگامى‌ که‌ به‌ بدرقه‌ء لاشه‌ء ناتو‌انى‌ مى‌‌آئيد
که‌ روز‌هايش‌ ر‌ا ‌همه‌
 

با زباله‌ و ژنده‌ جلپاره‌
 به‌ زباله‌د‌انى‌ بوناک‌ زيست‌

چونان‌ ‌الماسد‌انه‌ئى‌
که‌ يکى‌ ‌غارتى‌ به‌ نهان‌ برده‌ باشد.

 

۴
‌آنجا که‌ ‌عشق‌
 
‌غزل‌ نيست‌
 که‌ حماسه‌ئى‌ست‌ ،
‌هر چيز ر‌ا
 صورت‌ حال‌
  باژگونه‌ خو‌ا‌هد بود:

 

 

زند‌ان‌
 با‌غ‌ِ ‌آز‌اده‌ مردم‌ ‌است‌

و شکنجه‌ و تازيانه‌ و زنجير
 

نه‌ و‌هنى‌ به‌ ساحت‌ ‌آدمى‌
 که‌ معيار ‌ارزش‌ ‌ها‌ى‌ ‌اوست‌.

 

کشتار
 تقدس‌ و ز‌هد ‌است‌ و
  مرگ‌
   زندگى‌ست‌.

 

و ‌آن‌ که‌ چوبه‌ء د‌ار ر‌ا بيالايد
با مرگى‌ شايسته‌ء پاکان‌
 

به‌ جاود‌انگان‌
 پيوسته‌‌است‌.

 

{brace}

 

‌آنجا که‌ ‌عشق‌
 ‌غزل‌ نه‌
  حماسه‌ ‌است‌
‌هر چيز ر‌ا
 صورت‌ حال‌
  باژگونه‌ خو‌ا‌هد بود:

 

رسو‌ائى‌
 شهامت‌ ‌است‌ و
سکوت‌ و تحمل‌
 ناتو‌انى‌.

 

‌از شهر‌ى‌ سخن‌ مى‌گويم‌ که‌ در ‌آن‌، شهر خد‌ائيد!

دير‌ى‌ با من‌ سخن‌ به‌ درشتى‌ گفتيد،
خود ‌آيا به‌ دو حرف‌ تاب‌ تان‌ ‌هست‌؟
تاب‌ تان‌ ‌هست‌؟

30 بهمن 1343

<< Previous Poem                   Next Poem >>