خاطرات شجريان از عبدالله دوامي(2): بستن قرداد براي ضبط تصنيف هاي مرحوم دوامي
روزي در محضر عبدالله خان دوامي‌بودم. وي به من گفت:
قرار بود من تصانيف قديمي‌را براي فرهنگ و هنر بخوانم و آنها ضبط كنند، قرارداد هم
بستند. ولي بيش ازيك سال است كه ديگر براي اين موضوع پيش من نيامده اند و ديگر حرفي
از اين مسئله نيست. تو برو و بگو من هم فردا مي‌ميرم و اين تصنيف ها از دست مي‌رود.
بيايند و دم و دستگاه شان را بياورند تا يادم نرفته بخوانم. بعد از اين حرفها فكري
به خاطرم رسيد و گفتم: استاد، پيشنهادي دارم. گفت: ديگر به من نگويي استاد. استاد
چيه؟ به اوستاي حمومي‌ميگن استاد. گفتم: به چشم آقا، شما حاضريد قراردادي را كه با
فرهنگ و هنر بستيد و به آن عمل نكردند، اين قرارداد را با من ببنديد ؟ يك دستگاه
ضبط صوت خوب هم مي‌اورم، براي من بخوانيد ضبط كنم. مبلغ قرارداد هم هر چه هست با دل
و جان تهيه كرده و مي‌پردازم شما كه بابت قرارداد از فرهنگ و هنر پولي نگرفته ايد ؟
گفت: نه آقا! گفتم: پس با همان شرايط به من واگذار كنيد.
جواب داد: خيلي خوب است، بله آقا، چه بهتر كه تو اين كار را بكني، چون اگر انها
علاقه داشتند مي‌آمدند. تو، هم علاقمندي و هم موقع ضبط بهتر مي‌تواني به من كمك كني
كه يك تصنيف را دوبار نخوانم. بله آقا ! فكر خوبي است. آدم چه ميداند چند روز از
عمرش باقي مانده، شب مي‌خوابد و صبح بلند نمي‌شود، منتها بايد از آن درست استفاده
كني، درست ياد بگيري و درست بخواني. اين اهنگها را كه اينجوري نبايد بخوانند.اينها
هر كدام يك وزني دارد كه بايد مراعات شود. در ضمن اگر اين آهنگها دست خيلي از اين
نوازنده هابرسد، هر تكه اش را غلطو غلوط بنام خودشان اجرا مي‌كنند. و مي‌گويند: اين
آهنگ را ما ساخته ايم. اين آهنگ بايد درست نگهداري و درست اجرا كني. به استاد
اطمينان دادم كه مثل مردمك چشمم از اهنگ ها و تصنيف ها نگهداري خواهم كرد و تا درست
ياد نگيرم آنها را اجرا و ضبط نخواهم كرد. روز بعد كه ضبط صوت آوردم ايشان دست خطي
را كه به شكل قرارداد نوشته بودند به من دادند. توصيه هاي لازم را در ان ياد آور
شدند و مبلغ قرارداد هم ذكر شد. همان روز پاداشي را كه به خاطر اجراي راست پنجگاه،
در جشن هنر شيراز از اداره راديو گرفته بودم به عنوان پيش پرداخت، حضور استاد تقديم
كردم و مدت يكسال و نيم طول كشيد كه تصنيف ها ضبط شد. هفته اي دو روز بعد از ظهره،
به اين كار اختصاص داده بوديم ايشان مي‌خواند و من ضبط و يادداشت مي‌كردم.
در مرحله اول، طبق يادداشت هايي كه آقاي دوامي‌داشت حدود 250 تصنيف قديمي‌ذكر شده
بود، كه در عمل به 140 تصنيف تقليل پيدا كرد. چون خيل از اين آهنگ ها با شعرهاي
گوناگون اجرا ميشد. بالاخره حدود 140 تصنيف را به اين ترتيب ضبط كردم. خوشحالم از
اينكه توانستم اين گنجينه گرانبها را براي بايگاني موسيقي ايران ثبت و حفظ كنم. يكي
از كارهايي كه در نظر دارم در كارنامه هنري ام عرضه كنم، خواندن اين مجموعه، تصانيف
همراه اركستر سازهاي ايراني است. البته اغلب آنها توسط خودم يا خوانندگان ديگر اجرا
شده اند. ولي همانطور كه آقاي دوام مي‌گفت، اكثرا ريتم و وزن اجرا از نظر تندي و
كندي و حالات ريزه كاري با انچه استاد خوانده فرق دارد. و من كه سالها شيوه اجراي
آنها را نزد عبدالله خان كار كردم، در نظر دارم كه همه آنها را با همان شيوه اجرا و
ثبت كنم.
ماهنامه كلك، دي 70-شماره 22